گذرگاه زنگزور یا گذرگاه ترامپ؛ گذرگاهی که می‌تواند گذرگاه انرژی ایران باشد

همکارنفتی | طبق گزارش‌های منتشر شده، دولت ارمنستان حقوق توسعه انحصاری کریدور استراتژیک زنگزور را به مدت ۹۹ سال به ایالات متحده آمریکا اعطا کرده است. بر این اساس، آمریکا مدیریت زمین‌های این کریدور را به یک کنسرسیوم خصوصی اجاره خواهد داد تا زیرساخت‌های خطوط ریلی، انتقال نفت و گاز، فیبر نوری و احتمالاً شبکه انتقال برق را در امتداد این مسیر احداث کند.  

این توافق تاریخی که به مناقشه دیرینه قفقاز جنوبی پایان می‌دهد، می‌تواند تحولات ژئوپلیتیکی گسترده‌ای در منطقه ایجاد کند. کریدور زنگزور، جمهوری آذربایجان را بدون نیاز به عبور از خاک ایران، به نخجوان و ترکیه متصل خواهد کرد. کارشناسان هشدار می‌دهند این مسیر جدید می‌تواند جایگاه ترانزیتی ایران در قفقاز را تضعیف کرده و نقش آن به‌عنوان پل ارتباطی شرق و غرب را حداقل برای یک قرن آینده تحت تأثیر قرار دهد.  

از سوی دیگر، این توافق به معنای نهادینه‌شدن حضور بلندمدت ایالات متحده در مرزهای شمالی ایران و قفقاز است. تحلیلگران معتقدند این امر ممکن است نظم امنیتی منطقه را به سمت الگوهای ترانزیتی غرب‌محور سوق داده و مسیرهای انرژی و تجارت قفقاز را بازطراحی کند. همچنین، گسترش نفوذ ترکیه و ناتو در قلب این منطقه راهبردی از دیگر پیامدهای احتمالی توافق اخیر ارزیابی می‌شود.  

این کریدور که پیش‌تر به‌عنوان مسیر بالقوه برای صادرات انرژی ایران مطرح بود، اکنون تحت کنترل انحصاری واشنگتن برای نزدیک به یک قرن قرار گرفته است.