یادداشت تحلیلی و اعتراضی در خصوص طرح پیشنهادی متناسب‌سازی مستمری بازنشستگان صنعت نفت

همکارنفتی| علیرضا علمداری یکی از بازنشستگان صنعت نفت برای همکارنفتی نوشت: با توجه به اعلام طرح پیشنهادی متناسب‌سازی صندوق بازنشستگی که شامل تقسیم‌بندی بازنشستگان به سه گروه و تخصیص ارقام ثابتی چون ۲.۵ تا ۷ میلیون تومان به‌عنوان افزایش مستمری است، لازم می‌دانیم نکات و ایرادات اساسی زیر را که با روح قانون و واقعیات ساختاری مغایرت دارد به استحضار برسانیم:

 *۱. مغایرت با بندهای قانونی مصوب متناسب‌سازی مجلس .* 

در این مصوبه قانونی، به صراحت آمده است که باید حقوق بازنشستگان بر مبنای هم‌ترازی با شاغلان هم‌سطح تنظیم شود. طرح ارائه‌شده توسط مدیران صندوق که هیچ مبنایی برای هم‌ترازی با شاغل ندارد، ناقض مستقیم بندهای قانونی مصوبه است. تقسیم‌بندی جمعیتی و اعطای ارقام یکسان به گروه‌های نامشخص و ناهمگون، نه‌تنها با قانون انطباق ندارد بلکه از شفافیت و عدالت نیز فاصله دارد.

 *۲. بی‌توجهی به ساختار رتبه‌ای، منطقه‌ای و مزایای تخصصی صنعت نفت* 

ساختار پرداخت حقوق در صنعت نفت مبتنی بر رتبه شغلی، منطقه خدمت (شمال یا جنوب) و سابقه خدمت است. هر رتبه دارای سطوح متفاوتی از مزایای کسورپذیر مانند «حق سمت»، «فوق‌العاده تخصصی»، «حق مدرک»، و ... است. طرح صندوق بدون در نظر گرفتن این فاکتورها، اقدام به اعمال الگوی کلی و غیرفنی نموده است. این امر منجر به بی‌عدالتی سیستماتیک در مقایسه بین بازنشستگان می‌شود.

 *۳. تثبیت فاصله شدید مستمری بین بازنشسته امروز و هم‌رتبه‌های قدیمی.*

هم‌اکنون بازنشستگانی داریم که در سال ۱۴۰۴ بازنشسته می‌شوند با شرایط مشابه (رتبه، سمت و سابقه)، مستمری‌هایی تا ۱۳۵ میلیون تومان دریافت می‌کنند، در حالی که بازنشستگان قدیمی هم‌سطح آنان، همچنان زیر ۵۰ میلیون تومان دریافت می‌کنند. طرح جدید صندوق نه‌تنها این فاصله را ترمیم نمی‌کند، بلکه با تخصیص مبلغی ناچیز (۲.۵ تا ۷ میلیون تومان)، بر این نابرابری صحه می‌گذارد.

 *۴. نبود عدد مرجع و انکار مدل علمی در تعیین هم‌ترازی* 

در طرح صندوق، هیچ عدد مرجعی برای تعیین سطح هم‌ترازی با شاغل ارائه نشده است. در مقابل، در طرح پیشنهادی بازنشستگان که بر پایه عدالت و قانون تدوین شده، برای هر رتبه شغلی و منطقه خدمت، میانگین مزایای کسورپذیر شاغل هم‌رتبه در بازه سابقه ۳۰ تا ۳۸ سال محاسبه و ۹۰ درصد آن به‌عنوان عدد مرجع متناسب‌سازی در نظر گرفته شده است. این مدل از شفافیت، قابلیت بررسی، انطباق با قانون و قابلیت اجرا برخوردار است.

 *۵. محرومیت ناعادلانه بازنشستگان با سابقه بالا از حقوق متناسب* 

اکثر بازنشستگان دارای سابقه بالای ۳۰ سال، اغلب با رتبه‌های ۱۶ تا ۲۱، هنوز مستمری‌هایی بسیار کمتر از سطح شاغلان تازه بازنشسته دارند. اما طرح فعلی صندوق، تفاوت این گروه را با دیگر بازنشستگان لحاظ نکرده و عملاً اصل سوابق خدمت، تخصص و رتبه شغلی را نادیده گرفته است.

 *پیشنهاد اجرایی و قانونی بازنشستگان نفت* 

بر اساس مدل پیشنهادی تدوین‌شده توسط بازنشستگان، راه‌حل شفاف، عادلانه و منطبق با قانون به‌شرح زیر است:

تعیین عدد مرجع: برای هر رتبه (۸ تا ۲۱) و منطقه (شمال و جنوب)، میانگین مزایای کسورپذیر شاغل هم‌رتبه در بازه سابقه ۳۰ تا ۳۸ سال محاسبه گردد. سپس ۹۰٪ آن به‌عنوان عدد مرجع متناسب‌سازی مستمری بازنشستگان تعیین شود.

اجرای پلکانی: طبق مصوبه هیئت وزیران و تعیین مابه‌التفاوت، پرداخت‌ها در سه سال و به‌صورت پلکانی ۴۰٪، ۳۰٪، ۳۰٪ انجام شود.

عدم کف‌سازی دستوری: از تعیین عدد ثابت برای کل بازنشستگان اجتناب شده و متناسب‌سازی دقیق، رتبه‌محور و منطقه‌محور اعمال شود.

 *درخواست نهایی.* 

با توجه به مغایرت جدی طرح پیشنهادی فعلی صندوق با قانون مصوبه‌، ساختار پرداخت نفت، عدالت اجتماعی و همچنین رویه جاری در بازنشستگی، از مدیران محترم صندوق انتظار داریم:

اجرای طرح فعلی را متوقف و بازنگری نمایند.

با تشکیل کارگروه مشترک بازنشستگان و کارشناسان صندوق، طرح پیشنهادی دقیق، شفاف و عادلانه بازنشستگان را مورد بررسی و اجرا قرار دهند.