استفاده از واژه "دکتر" در وزارت نفت

همکارنفتی | استفاده از عنوان "دکتر" در ایران برای افرادی که فاقد مدرک تحصیلی دکتری (PhD) یا دکترای حرفه ای مانند پزشکی (MD) هستند، در محیط های رسمی و سازمانهای دولتی **ممنوع** است و از نظر قانونی و اخلاقی غیرمجاز محسوب می‌شود.

این موضوع تحت قوانین مرتبط با «استفاده از عناوین علمی» تنظیم شده و تخلف از آن میتواند پیگرد قانونی داشته باشد. با این حال بارها و مکررا دیده شده هم در سطح وزرای نفت و هم سایر سطوح مدیران و کارکنان صنعت نفت این تخلف به عنوان یک ژست علمی رخ می‌دهد. در صورتیکه داشتن القاب علمی و بدون داشتن مدرک و حتی دانش کافی نه تنها چیزی به افراد اضافه نخواهد کرد بلکه گاها به عنوان یک توهین تلقی می‌شود که برای فرد مخاطب نیز جنبه خوبی نخواهد داشت بنابراین با توجه به ازدیاد چنین پدیده ای در صنعت نفت بر آن شدیم ابعاد مختلف این تخلف را توضیح بدهیم:

۱. قانون عناوین علمی: 

   بر اساس «قانون استفاده از عناوین علمی» در ایران، افراد تنها مجاز به استفاده از عناوینی هستند که مدرک معتبر آن را از مراکز آموزشی مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا وزارت بهداشت دریافت کرده باشند. استفاده غیرمجاز از عنوان "دکتر" بدون داشتن مدرک، نقض این قانون محسوب میشود.

۲. استثناءها: 

   - عنوان "دکتر" برای پزشکان (دارندگان مدرک دکترای عمومی پزشکی یا تخصصی) حتی بدون داشتن PhD، مجاز است. 

   - برخی مراکز یا افراد به اشتباه و از روی عادت، این عنوان را برای احترام به افراد با سابقه کاری طولانی یا موقعیت اداری خاص به کار میبرند، اما این عمل از نظر قانونی توجیهپذیر نیست.

۳. پیامدهای تخلف: 

   - طبق ماده ۵۶۳ قانون مجازات اسلامی، استفاده غیرمجاز از عناوین علمی میتواند منجر به جریمه نقدی، محرومیت از خدمات دولتی یا حتی مجازات حبس شود. 

   - در محیطهای دولتی، چنین تخلفی ممکن است به بررسی هیئتهای انضباطی و ابطال مزایای شغلی بینجامد.

۴. جنبه اخلاقی: 

   استفاده نادرست از عنوان "دکتر" نوعی فریب و تضعیف اعتماد عمومی محسوب میشود و با اصول حرفه ای در سازمانهای دولتی مغایرت دارد.

مراجع قانونی مانند «هیئتهای رسیدگی به تخلفات اداری» می‌توانند مطابق قانون در اینخصوص اقدامات لازم را انجام بدهند. همچنین، تأکید بر شفافیت مدارک تحصیلی در فرآیندهای استخدامی، راهکاری کلیدی برای پیشگیری از این مسئله است.