صنعت نفت ایران؛ فرصتی پرریسک برای سرمایه‌گذاران

به گزارش اختصاصی همکارنفتی| تحلیلگران اقتصادی و نهادهای بین‌المللی هشدار می‌دهند که سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ایران با وجود جذابیت‌های ظاهری، به دلیل **تحریم‌های فلج‌کننده، بی‌ثباتی سیاسی، و چالش‌های اقتصادی**، یکی از پرخطرترین گزینه‌ها در بازار جهانی انرژی محسوب می‌شود. 

تحریم‌ها: سد اصلی سرمایه‌گذاری: 

به گزارش مؤسسه «وود مکنزی»، تحریم‌های چندلایه آمریکا و متحدانش علیه ایران، دسترسی به فناوری‌های پیشرفته استخراج نفت و سیستم بانکی جهانی را مختل کرده است. بر اساس داده‌های «مرکز مطالعات انرژی آکسفورد»، از سال ۲۰۱۸ تاکنون، بیش از ۸۰ درصد شرکت‌های خارجی فعال در ایران به دلیل ترس از مجازات‌های ثانویه، این کشور را ترک کرده‌اند. یک مقام ناشناس در شرکت توتال فرانسه به خبرگزاری رویترز گفت: «حتی با وجود ذخایر عظیم نفت ایران، ریسک تحریم‌ها بازگشت سرمایه را غیرقابل پیش‌بینی می‌کند.»

تهدیدهای امنیتی و سیاسی:

تنش‌های اخیر در خاورمیانه، از جمله حمله به تاسیسات نفتی «خارک» و اتهامات مربوط به حملات پهپادی به نفتکش‌ها، امنیت زیرساخت‌های انرژی ایران را زیر سوال برده است. «جان استرلینگ»، تحلیلگر ارشد مؤسسه امنیت جهانی (GSI)، در گفتگو با بلومبرگ تاکید کرد: «هرگونه درگیری منطقه‌ای یا تغییر در توافق‌های هسته‌ای می‌تواند به سرعت صنعت نفت ایران را به کانون بحران تبدیل کند.» 

همچنین، تغییرات مکرر در قوانین نفتی ایران و ابهام در قراردادهای مشارکت (IPC)، نگرانی سرمایه‌گذاران درباره «ملی‌سازی دارایی‌ها» یا تعدیل یک‌جانبه شرایط را افزایش داده است. 

اقتصاد بی‌ثبات؛ مانعی دیگر:

بر اساس آمار بانک مرکزی ایران، تورم سالانه به بالای ۴۰ درصد رسیده و نوسانات شدید نرخ ارز(با کاهش ۳۰۰ درصدی ارزش ریال در ۵ سال گذشته)، محاسبه سودآوری پروژه‌ها را دشوار کرده است. یک سرمایه‌گذار چینی که خواست نامش فاش نشود، به خبرگزاری شینهوا گفت: «تبدیل درآمدهای ریالی به ارزهای بین‌المللی عملاً غیرممکن است و سود پروژه‌ها را بلعیده است.» 

رقابت با بازارهای کم‌ریسک‌تر:

بازارهای نوظهور انرژی در عراق، عربستان سعودی، و حتی ونزوئلا، با وجود مشکلات خود، جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران دارند. گزارش اخیر «مؤسسه اقتصاد انرژی ژاپن» نشان می‌دهد که هزینه استخراج هر بشکه نفت در ایران به دلیل تحریم‌ها و فرسودگی تجهیزات، ۱۵ درصد بالاتر از متوسط جهانی است. 

هشدار درباره آینده انرژی‌های فسیلی:

از سوی دیگر، فشار فزاینده جامعه جهانی برای کاهش انتشار کربن و سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر، آینده صنعت نفت را با ابهام روبهرو کرده است. «مارک ون هوت»، مدیر اجرایی شرکت شل، در نشست انرژی دبی اعلام کرد: «سرمایه‌گذاری در میادین پرهزینه و پرریسک مانند ایران، در بلندمدت با کاهش تقاضای نفت خام، توجیه اقتصادی نخواهد داشت.» 

در خاتمه با وجود تلاش ایران برای جذب سرمایه‌گذاران از طریق طرح‌های مشارکت جدید، کارشناسان تاکید می‌کنند که **ریسک‌های سیاسی، امنیتی، و حقوقی**، صنعت نفت این کشور را به بازاری ویژه سرمایه‌گذاران جسور و دارای پشتوانه دیپلماتیک تبدیل کرده است. در چنین شرایطی، به نظر می‌رسد غول‌های انرژی جهانی ترجیح می‌دهند تا زمان کاهش تنش‌ها، پروژه‌های خود را در ایران «تعلیق» نگه دارند.