متروی اهواز؛ رؤیای دو دهه‌ای که به مطالبه ملی بدل شد

همکارنفتی | سرویس خبری 《گروه تحلیل و گزارش》رؤیای مترو در اهواز، مطالبه اصلاح حمل و نقل عمومی 

اهواز به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز تولید و انتقال انرژی کشور، با چالش‌های جدی در حوزه حمل‌ونقل عمومی مواجه است. پروژه متروی اهواز که بیش از دو دهه پیش آغاز شد، تاکنون به بهره‌برداری نرسیده و همین امر موجب عقب‌ماندگی این کلان‌شهر نسبت به دیگر مراکز استان‌ها شده است. این مقاله با رویکرد تحلیلی به بررسی اهمیت حمل‌ونقل عمومی در کاهش مصرف سوخت، وضعیت پروژه مترو اهواز، پیامدهای تأخیر در اجرای آن و ضرورت تسریع در تکمیل این طرح می‌پردازد.  

حمل‌ونقل عمومی یکی از ارکان اصلی توسعه پایدار شهری است. در شرایطی که مصرف سوخت‌های فسیلی و آلودگی هوا به‌عنوان دو چالش جدی در کلان‌شهرها مطرح هستند، توسعه ناوگان عمومی به‌ویژه مترو، به‌عنوان راهکاری مؤثر در مدیریت انرژی و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان شناخته می‌شود. اهواز با جایگاه راهبردی در اقتصاد ملی، نیازمند توجه ویژه به این موضوع است. 

تاریخچه و وضعیت پروژه مترو اهواز  

پروژه قطار شهری اهواز در اوایل دهه ۱۳۸۰ کلنگ‌زنی شد و قرار بود خطی به طول ۲۳ کیلومتر با ۲۴ ایستگاه احداث شود. با وجود آغاز عملیات اجرایی، مشکلات مالی، مدیریتی و حقوقی موجب توقف پروژه در سال‌های بعد شد. تا امروز تنها حدود ۲۸ درصد از این طرح پیشرفت داشته و بخش عمده‌ای از زیرساخت‌ها نیمه‌کاره باقی مانده است. در سال‌های اخیر با تغییر پیمانکار و ورود قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء، امید تازه‌ای برای تکمیل پروژه ایجاد شده و برنامه‌ریزی برای بهره‌برداری از خط یک مترو اهواز در دو فاز به طول ۱۱.۵ کیلومتر در دستور کار قرار گرفته است.

توقف طولانی‌مدت پروژه مترو اهواز پیامدهای متعددی برای این کلان‌شهر به همراه داشته است:  

- افزایش مصرف سوخت ناشی از وابستگی شدید به خودروهای شخصی و اتوبوس‌های دیزلی.  

- تشدید آلودگی هوا و پیامدهای منفی زیست‌محیطی.  

- اتلاف زمان شهروندان در مسیرهای پرترافیک و کاهش بهره‌وری اقتصادی.  

- نارضایتی عمومی و کاهش کیفیت زندگی شهری.  

اهمیت راه‌اندازی مترو در اهواز  

راه‌اندازی مترو در اهواز نه‌تنها یک ضرورت محلی بلکه یک اقدام ملی است. این پروژه می‌تواند:  

- مصرف سوخت را کاهش داده و هزینه‌های انرژی را مدیریت کند.  

- کیفیت زندگی شهری را با کاهش ترافیک و آلودگی هوا ارتقا دهد.  

- بهره‌وری اقتصادی را از طریق صرفه‌جویی در زمان و کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل افزایش دهد.  

- جایگاه اهواز را در مقایسه با دیگر کلان‌شهرهای کشور تقویت کند.  

پروژه متروی اهواز نمونه‌ای روشن از تأثیر مشکلات مدیریتی و مالی بر توسعه شهری است. با توجه به آغاز مجدد عملیات اجرایی و تغییر پیمانکار، امید می‌رود این طرح پس از دو دهه انتظار به سرانجام برسد. تکمیل مترو اهواز نه‌تنها به کاهش مصرف سوخت و مدیریت انرژی کمک خواهد کرد، بلکه گامی اساسی در ارتقای کیفیت زندگی شهروندان و توسعه پایدار شهری خواهد بود.